Kuşlarda sıkça rastlanan “Çiçek Hastalığı” veya yaygın adıyla “Avian Pox”, kuşların sağlığını ciddi şekilde etkileyen bir hastalıktır. Bu hastalık, deri, tüylenmiş alanlar ve bazen ağız ile üst solunum yolunun iç yüzeyinde siğil benzeri büyümelerin ortaya çıkmasıyla belirginleşir. Farklı şiddetlerde ve sonuçlarda ortaya çıkan bu hastalık, aralıklı dönemlerde, boğazda yoğunlaşmış ve kan zehirlenmesi ile ilişkili belirtilerle kendini gösterebilir.
Hadi bu hastalıkla mücadele edelim.
Kuşlarda Çiçek Hastalığını Tanıyalım
Avian Pox, bilimsel olarak avipoxvirüslerin çeşitli virüs türlerinden kaynaklanan önemli bir viral hastalık olarak tanımlanır. Dünya çapında kuş türlerini etkileyen, Arktik ve Antarktika’nın son derece soğuk ortamları hariç, geniş bir yayılışa sahiptir. Bu hastalık, özellikle daha sıcak bölgelerde yaygın olup, kuşların derisi, gagası ve ayaklarında siğil benzeri lezyonların gelişmesiyle kendini gösterir; 200’den fazla yabani kuş türünü etkiler, özellikle ispinozlar, yas kuşları, güvercinler, muhabbet kuşları, bobwhite bıldırcınları ve yabani hindiler gibi şarkıcı kuşlar ve yüksek arazi kuşları üzerinde belirgindir.
Nasıl Bulaşır?
Kuşlarda çiçek hastalığı (Avian Pox), başka kuşlardan geçmektedir; yani kendi kendine oluşan bir hastalık değildir. Bu hastalık, enfekte kuşlarla doğrudan temas, kuşların dışkıları, veya hastalığın bulunduğu yüzeyler ile temas gibi yollarla bulaşabilir. Ayrıca, bazı durumlarda sivrisinekler hastalığı taşıyıp kuşlardan kuşlara bulaştırabilirler.
Kuşlarda Çiçek Hastalığını Nasıl Anlarız? (Belirtileri)
Avian Pox, yani Kuşlarda Çiçek Hastalığı, deride siğil benzeri bozukluklar (kuru çiçek) veya ağız ve boğazda sarımsı yaralar (ıslak çiçek) şeklinde görülen iki temel tiple ortaya çıkar.
Kuru Çiçek Belirtileri;
- Yaralar veya Kabartılar: Enfekte kuşların gagalarında, ayaklarında, göz çevresinde ve bazen de tüylerin bulunmadığı diğer alanlarda yara/bozuklukluk veya kabartılar oluşur. Bu yaralar genellikle kahverengi veya sarı renkte olup, kabuk bağlayabilir.
- İştahsızlık ve Halsizlik: Yaralar nedeniyle kuşlar yemek yemekte zorlanabilir ve bu da iştahsızlığa ve halsizliğe yol açabilir.
- Solunum Yolu Lezyonları: Bu form, ağız, boğaz ve hatta yemek borusu ve trakea gibi solunum yollarının içinde lezyonların oluşmasına neden olur.
- Nefes Almada Zorluk: Lezyonlar solunum yollarını tıkayabilir, bu da nefes almada zorluğa ve hırıltılı solunuma yol açar.
- Artan Salgı: Ağız ve boğazda artmış mukus salgısı gözlenebilir.
- İştahsızlık ve Hızlı Kilo Kaybı: Solunum güçlüğü ve ağrı nedeniyle kuşlar yemeyi reddedebilir, bu da hızlı kilo kaybına neden olabilir.
Kuşlarda Çiçek Hastalığınının Tedavi Süreci
Tarih boyunca çiçek hastalığının tedavisi temelde iyi beslenme ve su ile sınırlıyken, günümüzde veteriner tıbbındaki ilerlemeler sayesinde muhabbet kuşu, güvercin ve diğer kuş türlerindeki çiçek hastalığının tedavisi mümkün hale gelmiştir.
Bir kuşunuz çiçek hastalığına yakalanmışsa, veteriner kliniğinde hastalığın durumuna bağlı olarak çeşitli tedaviler uygulanabilir; bu tedaviler veteriner hekim tarafından belirlenecektir.
- Öncelikle bir veteriner hekim desteği almanız büyük önem taşımaktadır.
- Veteriner hekim, gerekli durumda antibiyotikler reçete edebilir.Bu antibiyotikler çiçek hastalığına eşlik edebilecek bakteriyel enfeksiyonlar ile mücadele için önemlidir.
- Veteriner hekim tarafından enfeksiyon riskini azaltmak ve iyileştirmek için deri üzerindeki yaralara solüsyonlar uygulanabilir.
- Veteriner hekimin uygulayacağı tedaviye göre kuşa aşılama yapılabilir.
- Bağışıklık sistemini güçlendirmek için vitamin takviyeleri uygulanabilir.
Uyarı: Çiçek hastalığına yakalanmış bir kuşu evde tedavi etmeye çalışırken yaşanabilecek en kötü durum, hastalığın yanlış veya yetersiz tedavi edilmesidir.Buda kuşun durumunun kötüleşmesi ve hatta ölümüne yol açabilmektedir. Ayrıca, yanlış tedavi yöntemleri hastalığın diğer kuşlara yayılmasına da neden olabilir, bu da daha geniş çaplı bir sağlık sorununa yol açabilir.