Osteokondrodizplazi, Scottish Fold ırkına özgü, kalıtsal bir kemik ve kıkırdak gelişim bozukluğudur ve bu hastalık, sevimli görünümün arkasında ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
İçindekiler
Osteokondrodizplazi Nedir?
Osteokondrodizplazi, “kemik (osteo) ve kıkırdak (kondro) gelişim bozukluğu (displazi)” anlamına gelir. Scottish Fold kedilerde bu hastalık, genetik olarak dominant bir mutant genin etkisiyle ortaya çıkar. Bu gen, hem kulakların kıvrık görünümünü sağlar hem de kıkırdak dokuların yapısını bozar.
Hastalık, özellikle iskelet sistemi kıkırdaklarının bozulmasına neden olarak kemiklerde deformasyon, ağrı ve hareket kısıtlılığına yol açar. Ne yazık ki, bu durum genellikle yaşam boyu süren kronik bir sağlık problemi haline gelir.
Neden Yalnızca Scottish Fold Irkında Görülür?
Scottish Fold ırkı kedilerdeki kıvrık kulaklar, FD geni adı verilen bir genetik mutasyona bağlıdır. Bu gen:
- Homozigot (FD/FD) safkan bireylerde çok şiddetli iskelet deformasyonlarına,
- Heterozigot (FD/fd) melez bireylerde ise orta şiddette kemik deformasyonlarına neden olur.
Tüm kıvrık kulaklı Scottish Fold kedilerde bu gen mevcuttur. Dolayısıyla kıvrık kulaklı her birey, hastalık riski taşır. Scottish Fold × Scottish Fold çiftleştirilmesi ise hastalığın daha ağır formlarına neden olur.
Belirtiler: Osteokondrodizplazi Nasıl Anlaşılır?
Belirtiler genellikle genç yaşta (4-6 aylıkken) ortaya çıkar ve zamanla şiddetlenir. En yaygın gözlenen klinik belirtiler şunlardır:
- Arka bacaklarda sertlik veya yürüyüş bozukluğu
- Topallama, zıplayamama veya merdiven çıkmada zorlanma
- Ayakta dururken ağrı ve denge kaybı
- Kuyruk hareketlerinde azalma veya kuyrukta sertlik
- Parmak, bilek ve ayak eklemlerinde kalınlaşma, şişlik
- İleri evrelerde deformiteler ve kısalan uzuvlar
- Hareket sırasında ağlama, huysuzluk veya dokunmaya karşı tepki
Teşhis: Scottish Fold’ta Osteokondrodizplazi Nasıl Tanınır?
Veteriner hekim, aşağıdaki yöntemlerle kesin teşhis koyabilir:
1. Klinik Muayene
- Eklemlerin hareket açıklığı, ağrı durumu ve şekil bozuklukları değerlendirilir.
2. Radyografik Görüntüleme (Röntgen)
- Kemiklerde anormal kalsifikasyon, deformite ve eklem değişiklikleri tespit edilir.
- Kuyruk, bilek, ayak bileği ve diz eklemleri özellikle incelenir.
3. Genetik Test (FD Gen Analizi)
- Özellikle hastalık şüphesi olan yavruların genetik statüsü tespit edilebilir.
- FD geni taşıyan bireylerin çiftleştirilmemesi önerilir.
Tedavi Süreci: Osteokondrodizplazi Nasıl Yönetilir?
Bu hastalığın tam anlamıyla bir tedavisi yoktur. Ancak hastalığın etkilerini azaltmak, ağrıyı kontrol altına almak ve kedinin yaşam kalitesini artırmak mümkündür.
1. Ağrı Kontrolü
- NSAID’ler (nonsteroid antienflamatuvar ilaçlar)
- Nöropatik ağrı kesiciler gerekebilir.
2. Ortopedik Destek ve Egzersiz Yönetimi
- Kedinin hareketini kısıtlamadan ama zorlamadan sürdürmesini sağlamak önemlidir.
- Yüksek yerlere zıplamayı önlemek için rampalar veya alçak basamaklar konulabilir.
3. Fizyoterapi ve Masaj
- Eklem hareketlerini artırmaya ve kas atrofisini önlemeye yönelik profesyonel uygulamalar önerilebilir.
4. Besin Takviyeleri
- Glukozamin, kondroitin sülfat, Omega-3 yağ asitleri, MSM (metilsülfonilmetan) gibi eklem destekleyici ürünler
- Bu takviyeler iltihabı azaltır ve kıkırdak sağlığını destekler.
5. Cerrahi Müdahale (Nadir Durumlarda)
- Çok ağır deformasyonlarda veya fonksiyon kaybında cerrahi seçenekler düşünülebilir.
- Ancak risklidir ve her hasta için uygun değildir.
Yaşam Boyu Bakım ve İzlem
- Veteriner kontrolü 3-6 ayda bir yapılmalıdır.
- Kilonun kontrol altında tutulması, eklemlere binen yükü azaltmak için çok önemlidir.
- Düşük zeminli yataklar, yumuşak zeminler ve basit oyuncaklarla yaşam alanı düzenlenmelidir.
Sonuç: Genetik Hastalıklar Asla Unutulmamalıdır
Maalesef Scottish Fold’lar sevimli görünüşlerinin ardında ciddi bir genetik hastalık barındırmaktadırlar. Bu hastalık için henüz bir tedavi yoktur o yüzden tedavi edilmekten ziyade kontrol altında yaşamın sürdürülmesi adına destekleyici tedaviler yapılmaktadır. Bu destekleyici tedavide rutin, periyodik veteriner kontrolleri de büyük önem taşımaktadır. Ömür boyu devam edecek bir tedavi planı ve periyodik kontroller için sizin de gönül rahatlığı ile güvenebileceğiniz bir veteriner hekime ihtiyacınız var. Eğer bir Scottish Fold sahibiyseniz, aşağıda bulunan telefon numaramız üzerinden bizimle iletişime geçebilir, detaylı bilgi alabilir ve en kısa sürede bir randevu planlayabilirsiniz.